Czerpnia i wyrzutnia powietrza – gdzie powinno się prawidłowo umieścić?

Rekuperacja to w tej chwili jedno z najpopularniejszych rozwiązań w dziedzinie wentylacji w nowym lub remontowanym budownictwie mieszkaniowym. Dzięki prawidłowo stworzonej instalacji zapewnia ona właściwą wymianę powietrza oraz odzyskuje znaczną część ciepła (a w przypadku rekuperatorów z wymiennikiem entalpicznym- również wilgoci).

Jednym z warunków poprawnego działania całej instalacji jest właściwe rozmieszczenie czerpni i wyrzutni - czyli miejsc, z których powietrze będzie pobierane do instalacji oraz wyrzucane z instalacji poza obrys domu.

Czy są różne rodzaje czerpni i wyrzutni?

Na rynku każdy znajdzie coś dla siebie - tak aby jak najlepiej dopasować się do wyglądu budynku oraz projektu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła czyli rekuperacji.

Czerpnie i wyrzutnie powietrza mogą przyjmować różne kształty oraz być rozmieszczone w różnych miejscach:

1) Czerpnie i wyrzutnie ścienne - to najczęściej spotykanym rozwiązaniem, które zarazem jest najtańsze i najłatwiejsze w montażu. U producentów można znaleźć kształty okrągłe i kwadratowe - przeważnie wykonane ze stali.
2) Rozwiązania dachowe - kształtem przypominające mały komin. Są stosowane częściej w przypadku wyrzutni (instalacja podpięta pod komin). Czerpnie/wyrzutnie dachowe są znacznie droższe od ściennych i wymagają bardzo dokładnego montażu (zabezpieczenie przed podciekaniem wody z dachu)
3)Rozwiązania gruntowe / terenowe. W przypadku klasycznej rekuperacji (bez połączenia z GWC) praktycznie nie stosowane.

Czy są przepisy regulujące montaż czerpni powietrza?

Tak - reguluje to Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W przypadku budynków niemieszkalnych zasady te ustala norma PN-EN 13779:2008.

Projektując instalację wentylacyjną w budynku mieszkalnym należy pilnować kilku podstawowych zasad:

1) Wlot czerpni powinien być zabezpieczony przed opadami atmosferycznymi oraz wiatrem (w przypadku Polski - często mierzymi się z wiatrem zachodnim i północnym). Silne podmuchy wiatru w czerpnię mają istotny wpływ na instalację wentylacyjną!)
2) Powninno się wybierać miejsca, które zapewnią wlot czystego powietrza (np unikać rozmieczenia tuż obok miejsc parkingowych.
3) Wybierając strony świata - czerpnia powinna być ulokowana w miejscu jak najchłodniejszym (co bywa istotne latem - aby nie wprowadzać do instalacji mocno rozgrzanego powietrza).

4) Czerpnia ścienna powinna się znajdować min 2 m nad poziomem gruntu - aby uniknąć zasysania zanieczyszczeń.

5) Czerpnia dachowa  - należy pilnować aby dolna krawędź otworu wlotowego znajdowała się co najmniej 0,4 m nad powierzchnią, na której czerpnia jest umieszczona. Odległość czerpni dachowej od wywiewek kanalizacyjnych powinna wynosić minimum 6 m.

Gdzie należy umieścić wyrzutnię?

Tak samo jak w przypadku czerpni - jest kilka podstawowych zasad, których przestrzeganie zapewni nam prawidłowe działanie całej instalacji wentylacyjnej.

1) wyrzutnia powinna być zabezpieczona przed opadami atmosferycznymii oraz silnym wpływem wiatru.
2) minimalna odległość czerpni od wyrzutni to 1,5m. Generalna zasada  - im dalej tym lepiej i mniejsze ryzyko mieszania się strumieni wywiewanych z nawiewanymi.
3) W przypadku wyrzutni dachowej powinna być ona umiejscowiona tak, by dolna krawędź otworu (wyrzutnia z poziomym wylotem powietrza) znajdowała się co najmniej 0,4 m powyżej powierzchni, na której jest umieszczona. Warto wiedzieć że otwór wyrzutni powinien znajdować się 0,4 m powyżej linii łączącej najwyższe punkty części budynków wystających ponad dach, które znajdują się bliżej niż 10 m od wyrzutni. Wyrzutnie dachowe powinny być umieszczane poza strefą zagrożenia wybuchem. Jeżeli wyrzutnia posiada wyrzut pionowy, wówczas powinna znajdować się 6 m od strefy, a w przypadku wyrzutu poziomego odległość ta powinna wynosić 10 m.

4) Rozporządzenie wkazuje także konkretne wytyczne dotyczące wyrzutni ściennych.  Odległość do ściany z oknami sąsiedniego budynku powinna wynosić co najmniej 10 m. Jeżeli wyrzutnia znajduje się naprzeciwko ściany bez okien, wówczas odległość powinna wynosić minimum 8 m. Jeżeli na ścianie, na której znajduje się wyrzutnia, znajdują się również inne okna, wówczas odległość między wylotem wyrzutni a oknami w poziomie powinna wynosić co najmniej 3 m, a gdy wyrzutnia znajduje się nad lub pod okami, wówczas ta odległość nie może być mniejsza niż 2 m.

W momencie gdy powietrze, które jest wywiewane z budynku przekracza normy dotyczące dopuszczalnej zawartości substancji szkodliwych, wówczas, zgodnie z przepisami, konieczne jest wcześniejsze oczyszczenie powietrza, zanim trafi ono do atmosfery.

Jaki rozmiar czerpni i wyrzutni powinienem wybrać?

Czerpnię i wyrzutnię powietrza do instalacji wentylacyjnej powinno dobrać się na podstawie projektu i obliczeń. Praktyka wskazuje, że najczęściej czerpnię i wyrzutnię wybiera się o rozmiar większą niż rozmiar rur w instalacji wentylacyjnej. Czyli dla przykładu - posiadając instalację o średnicy 200mm - czerpnia i wyrzutnia powinny mieć ok 250mm. Jest to związane z oporami stawianymi przez metalowe siatki czy żaluzje zamontowane w czerpniach i wyrzutniach. Służą one zabezpieczeniu przez zanieczyszczeniami i opadami - jednocześnie zmniejszając efektywną średnicę, przez którą wpływa/wypływa powietrze. To z kolei przekłada się na opory w instalacji oraz generowany hałas.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w doborze czerpni i wyrzutni do swojego systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła - skontaktuj się z nami!